انتشار اولین تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب

ناسا اولین تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب یا JWST را به اشتراک گذاشت. اولین تصاویر گرفته شده توسط این تلسکوپ که البته تار و مبهم هستند، حدود 25 ساعت طول کشیده است.

اولین تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب

در اولین تصویر، 18 نقطه نوری دیده می‌شود که تمام آن‌ها نشان‌دهنده ستاره موسوم به HD 84406 هستند که تقریباً 258.5 سال نوری از ما فاصله دارد. نور جمع‌آوری شده توسط هر بخش آینه اولیه به آینه ثانویه وب منعکس شده، سپس با استفاده از یکی از ابزارهای تصویربرداری مهم تلسکوپ که دوربین مادون قرمز نزدیک یا NIRCam نام دارد، اندازه‌گیری می‌شود.

به گفته ناسا، فرآیند تولید اولین تصاویر تلسکوپ فضایی جیمز وب که تار و مبهم نیز هستند، حدود 25 ساعت طول کشیده و 18 تصویر ستاره HD 84406 توسط بیش از 1500 تصویر ساخته شده که جیمز وب در موقعیت‌های مختلف از آن گرفته است. در ماه‌های آینده تنظیمات مختلفی برای تلسکوپ انجام خواهد شد و آینه آن به درستی تراز می‌شود. در نهایت زمانی که تمام آینه‌ها برای ایجاد یک سطح یکپارچه تراز شوند، این 18 ستاره به یک ستاره تبدیل می‌شود.

مایکل مک الوین، دانشمند پروژه JWST در وبلاگ ناسا نوشت: پرتاب وب به فضا البته که یک رویداد هیجان انگیز بود، اما برای دانشمندان و مهندسان اپتیک و لیزر، یک لحظه بسیار مهم محسوب می‌شود، زمانی که نور یک ستاره با موفقیت از طریق سیستم راه خود را به یک سنسور طی می‌کند.

در بخش عمده‌ی زمان باقی‌مانده تا شروع فعالیت جیمز وب، دانشمندان بر کالیبره‌سازی ابزارها و تنظیم دقیق ۱۸ بخش آینه‌ی طلایی تلسکوپ تمرکز خواهند کرد. تراز دقیق آینه شرط ضروری برای ثبت تصاویر شفاف و واضح از اعماق کیهان است. به‌گفته‌ی ناسا، این مرحله هم‌اکنون به‌خوبی پیش می‌رود.

بااین‌حال، همان‌طور که تصویر ستاره‌ی HD 84406 نشان می‌دهد، تلسکوپ هنوز مسیر درازی در پیش دارد. جین ریگبی، دانشمند پروژه‌ی عملیات‌های جیمز وب در جریان کنفرانسی خبری که هم‌زمان با آغاز فرایند بازشدن آینه‌ها برگزار شد، گفت «نخستین تصاویر زشت و تار خواهند بود. ما ۱۸ تصویر کوچک از سرتاسر آسمان خواهیم داشت.

عکس جدید نیز درواقع ۱۸ نمای متعدد از HD 84406 را نشان می‌دهد؛ ستاره‌ای که دانشمندان اعلام کردند به‌عنوان نخستین هدف جیمز وب به آن نگاه خواهند کرد. به‌نقل از مقام‌های ناسا «نخستین ستاره‌ای که جیمز وب خواهد دید، HD84406 است، ستاره‌ای خورشیدمانند در فاصله‌ی تقریباً ۲۶۰ سال نوری از زمین.» این ستاره در صورت فلکی دب اکبر یا خرس بزرگ قرار دارد؛ اما از روی زمین بدون تلسکوپ مشاهده‌پذیر نیست.

علاوه‌بر تصویر ستاره‌ی HD 84406، ناسا عکسی سلفی نیز به اشتراک گذاشته که با استفاده از لنزی مخصوص گرفته شده است. این لنز، آینه‌ی اصلی رصدخانه را هدف می‌گیرد تا درجریان فرایند تراز به تیم تلسکوپ کمک کند.

به‌طرز عجیب، جیمز بعدا درطول فعالیت خود قادر به رصد دوباره‌ی HD84406 نخواهد بود؛ زیرا وقتی تلسکوپ فرایند کانون‌یابی را به پایان ببرد، نور این ستاره برای رصد بیش از حد زیاد خواهد بود. پیش‌تر تیم جیمز وب اعلام کرده بود که تلسکوپ تا پایان ماه آوریل (اوایل اردیبهشت) توانایی دیدن واضح را به‌دست خواهد آورد.

حتی زمانی که تلسکوپ فضایی جیمز وب دید خود را تقویت می‌کند، دومین فرایند کلیدی در پس‌زمینه درحال انجام است: تلسکوپ گرمای باقی‌مانده از زمان حضورش روی زمین را از خود دور می‌کند. ازآنجا که جیمز وب برای رصد جهان در طیف فروسرخ طراحی شده است، باید در دمایی فوق‌سرد فعالیت کند تا بتواند داده‌های دقیق را به‌دست آورد. دانشمندان ناسا انتظار دارند که آینه اصلی به دمای منفی ۲۲۳ درجه‌ی سانتی‌گراد یا ۵۰ درجه‌ی کلوین برسد. به‌نقل از ناسا، ابزارها باید به مراتب سردتر باشند.

درمجموع دانشمندان از پیشرفت جیمز وب هیجان‌زده هستند. مایکل مک‌الوین، دانشمند پروژه‌ی جیمز وب در مرکز پرواز فضایی گادرد ناسا در بیانیه‌ی مشابه گفت: پرتاب وب به فضا بدون شک رویدادی هیجان‌انگیز بود؛ اما برای دانشمندان و مهندسان اپتیکال، این لحظه‌ی اوج است؛ وقتی نور تابیده از ستاره با موفقیت راه خود را به درون سامانه کرد و به آشکارساز رسید.

تلسکوپ جیمز وب پس از چند تاخیر، سرانجام دی ماه گذشته با موفقیت به فضا پرتاب شد. تقریبا دو هفته بعد از آن JWST آخرین بخش فرآیند بازگشایی خود را پشت سر گذاشت و سپس در اوایل این ماه در مدار لاگرانژی L2 قرار گرفت.

ناسا انتظار دارد تا اولین تصاویر واضح و مشخص این تلسکوپ برای رصدهای علمی در تابستان ارائه شوند. اما هم اکنون تیم JWST از نتایج اولیه مراحل تصویربرداری و تراز تلسکوپ هیجان‌زده هستند که آن را یک قدم به ثبت عکس‌های شگفت‌انگیز نزدیک‌تر می‌کند.