کلیات طرح جهش تولید دانشبنیان در مجلس تصویب شد. در ذیل این طرح، طرحی در حوزه کسبوکار در دستورکار بررسی مجلس قرار دارد که درصدد برداشتن موانع کسبوکار در کشور و حداکثر حمایت از تولید داخل و سایر قوانین مرتبط است. طبق طرح مذکور، وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی موظف هستند ضوابط فنی حاکم بر فعالیت کسبوکارهای مجازی و برخط یا پلتفرمهای مرتبط با حوزه فعالیت این وزارتخانهها را بدون نیاز به صدور مجوز جدید و با درنظرگرفتن ویژگیهای خاص این کسبوکارها تدوین کنند.
بهگزارش فاواپرس به نقل از خبرگزاری خانه ملت، طرح قبلی برای حمایت از شرکتهای دانشبنیان به سال ۱۳۸۹ مربوط میشد و باتوجهبه تغییر اقتضاهای فضای کسبوکار و نیازهای جدید این بازار، تدوین طرح و قانونی متناسب با شرایط جدید ضروری بود. این طرح از مانعزداییها و حل مشکلاتی نظیر مشکلات مالیاتی، بیمهای، رفع مشکلات دریافت مجوزها، مشکلات صادراتی و ممنوعیت واردات کالاهای دانشبنیانی جلوگیری میکند؛ کالاهایی که مشابهشان در کشور تولید میشود.
براساس این طرح، دستگاههای اجرایی و وزارتخانهها سه ماه پس از نهاییشدن و ابلاغ آن فرصت دارند شرایط را بهگونهای فراهم کنند که هر پلتفرمی با اجرا و پیادهسازی شرایط فنی تدوینشده یک وزارتخانه، بدون نیاز به مجوز جدید بتواند فعالیت کند. قانون جدید کسبوکارهای مجازی را به دریافت پروانه کسب ذیل قانون نظام صنفی کشور ملزم میکند؛ یعنی آنها فقط نیاز است از اتحادیه کسبوکارهای مجازی مجوز بگیرند و دستگاههای اجرایی نمیتوانند برای هر پلتفرمی مجوز صادر کنند.
با اینکه جزئیات طرح هنوز مشخص نشده؛ بعید است تصویب آن به حذف نماد اعتماد الکترونیکی منجر شود. رضا الفتنسب، عضو هیئتمدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی دراینبار میگوید: با روحیاتی که از دولتیها سراغ دارم، بعید است اینماد حذف شود و دیگر به دریافت مجوز آنها برای کسبوکارها نیازی وجود نداشته باشد. در جایی گفته شده وزارتخانهها باید شرایط فنی مرتبط را تدوین کنند. ازنظر من، دولتیها از این عبارت چنین نتیجهگیری میکنند که خودشان جزو الزامات فنی هستند و برای مثال، اینماد نوعی الزام و شرط فنی است که کسبوکار آن را باید دریافت کند.
الفتنسب طرح مجلس را پایه مناسبی برای حذف باقی مجوزهای غیرضروری سازمانها و نهادهای مختلف میداند که در آینده بیم دریافت الزامآور تعداد زیادی از آنها میرود. وی میگوید: کسبوکارها و دانشبنیانها برای انجام هر کاری به دریافت مجوزهای مختلف از مراکزی همچون ارشاد و پلیس نیاز دارند. برای مثال، در حوزه سلامت اگر کسی بخواهد شیر خشک عرضه کند، باید مجوز داروخانه آنلاین بگیرد یا اگر بخواهد بار بینشهری ببرد، باید از سازمان راهداری مجوز بازارگاه بگیرد. هنوز تعداد مجوزهایی که کسبوکارها به دریافت آنها ملزم هستند، زیاد نیست؛ اما بهنظر میرسد در سالهای نزدیک، تعدادشان رشد پیدا کند؛ درنتیجه، قانون مذکور میتواند جلو چنین اقداماتی را بگیرد.
الفتنسب از اجراییشدن طرح مجلس حتی درصورت تصویب چندان مطمئن نیست و میگوید پیشتر هم تصمیماتی مصوب شده که در اجرا تفاوتی ایجاد نکردهاند.
عضو هیئتمدیره اتحادیه کسبوکارهای مجازی میگوید: اواخر سال گذشته، هیئتدولت مصوبهای ابلاغ کرد مبنیبر اینکه اگر کسبوکاری در شروع فعالیت مجوز دریافت کرد، دیگر به دریافت استعلامهای متعدد و زمانبر نیاز نداشته باشد و در لحظهی مراجعه برای کسب مجوز، بتواند کارش را شروع کند. با اینکه این موضوع ابلاغ هم شده است، هنوز دراینباره اتفاقی نیفتاده و من بهعنوان مرجعی که مجوز میدهم، نمیدانم چه استعلامهایی حذف شدهاند تا آنها را در روند اعطای مجوز اعمال کنم.
اتفاقا دراینباره استعلام هم کردم و گفتم با شرایط و ابلاغ جدید رئیسجمهور مبنیبر اینکه مسائل باید بهصورت خوداظهاری در پیشِ روی کسبوکار قرار بگیرد و مانعی رودرروی آن نباشد، به منِ اتحادیه اطلاع دهید تا بدانم باید کار را چگونه پیش ببرم؛ اما هنوز اتفاقی نیفتاده است. پس باید ببینیم این قانون جدید هم در مرحله اجرا چه نتیجهای دربر خواهد داشت.
رضا الفتنسب میگوید با وجود قوانین مناسب تصویبشده در کشور، متأسفانه در اجرا مطابق انتظار پیش نمیرود. او میافزاید درصورت تصویب نهایی طرح در مجلس و ارسال آن به شورای نگهبان، این قانون برای دولت بعدی قابلیت اجرا پیدا میکند. الفتنسب در پاسخ به اینکه «آیا کسبوکارها با تصویب این قانون میتوانند به ادامه راهشان دلگرم باشند و نگرانی کمتری بابت ایجاد موانع متعدد نداشته باشند؟» میگوید: مسیر پر از سختی و سنگلاخی در پیش داریم؛ اما دلگرمی که از آن صحبت کردید، وجود دارد و اکنون وضعیت درمقایسهبا سالهای گذشته بهتر شده است. کرونا نگاهها را در ایران تغییر داد. در دولت و حاکمیت، دو نوع نگاه به کسبوکارهای آنلاین داریم: یکی از آنها نگاهی مثبت و خنثی است و دیگری نگاه خوبی نیست. این نگاه میگوید برویم و ببینیم از کسبوکارهای آنلاین چه عوایدی میتوانیم داشته باشیم. حالا با آنها چگونه رفتار کنیم، نکند پایشان را از گلیمشان بیشتر دراز کنند یا فلان کار را بکنند؛ بااینحال ازنظر من، آینده میتواند بسیار روشن باشد.