به گزارش فاواپرس به نقل از پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز ملی فضای مجازی، نشست کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور با حضور اعضای این کمیسیون و به ریاست سید محمدامین آقامیری دبیر شورای‌عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی برگزار شد.
در جلسه‌ای که در فضای مجازی و با حضور نمایندگان ارشد دستگاه‌های ذی‌ربط برگزار شد، کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور کلیات برنامه عملیاتی جامع مقابله با گسترش پدیده قمار آنلاین را به تصویب رساند. این برنامه که با دقت فراوان و در نظر گرفتن ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی طراحی شده است، به منظور مقابله با شیوع روزافزون قمار در بستر اینترنت و کاهش خروج ارز از کشور اجرا خواهد شد.
پیش‌زمینه و ضرورت تصویب برنامه
قمار آنلاین به عنوان پدیده‌ای مخرب، سالانه منجر به خروج بیش از ۲۰ همت ارز از کشور شده و تأثیرات منفی فراوانی بر زندگی اجتماعی و اقتصادی میلیون‌ها ایرانی دارد. این پدیده نه تنها موجب بروز آسیب‌های مالی می‌شود، بلکه پیامدهای فرهنگی و اجتماعی آن، همچون ابتلا به اعتیاد، کاهش بهره‌وری نیروی کار و تشدید اختلافات اجتماعی را به همراه دارد. با توجه به گستردگی این مشکل و تأثیر عمیق آن بر جامعه، مسئولین فضای مجازی و دستگاه‌های مرتبط بر آن شدند تا راهکاری همه‌جانبه ارائه دهند که بتواند از بروز خسارات بیشتر جلوگیری کند.
در همین راستا، کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور در یک نشست تخصصی با حضور اعضای این کمیسیون و به ریاست سید محمدامین آقامیری، دبیر شورای عالی و رئیس مرکز ملی فضای مجازی، کلیات برنامه عملیاتی مقابله با قمار آنلاین را بررسی و تصویب نمود. این برنامه نه تنها بر محورهای فنی و اجرایی بلکه بر ابعاد فرهنگی، اجتماعی و حتی اقتصادی نیز تمرکز دارد.
ساختار و محتوای برنامه عملیاتی
سند پیشگیری و مقابله با قمار آنلاین، که در این جلسه به تصویب رسید، شامل شش محور عملیاتی کلیدی است:
- آگاهی‌بخشی: اجرای کمپین‌های اطلاع‌رسانی در سطح ملی برای آشنا ساختن جامعه با خطرات قمار آنلاین و پیامدهای منفی آن.
- فرهنگ‌سازی: تقویت ارزش‌ها و فرهنگ‌های مثبت در میان جوانان و خانواده‌ها به‌منظور دوری از اعتیاد به فعالیت‌های قمار.
- راهکارهای جایگزین: ارائه پیشنهادات و برنامه‌های کاربردی جهت ارائه سرگرمی‌ها و فعالیت‌های جایگزین سالم که بتوانند جایگزین فعالیت‌های قمار آنلاین شوند.
- مراقبت و درمان: ایجاد سیستم‌های حمایتی برای افرادی که دچار اعتیاد به قمار شده‌اند؛ از جمله ارائه خدمات مشاوره، روانشناسی و درمان اعتیاد.
- حمایت اجتماعی: تشویق نهادهای مدنی و سازمان‌های اجتماعی به همکاری در حمایت از خانواده‌های آسیب‌دیده از اثرات قمار آنلاین.
- پایش و تنظیم‌گری: ایجاد چارچوب‌های قانونی و نظارتی برای پایش مداوم فضای مجازی و تنظیم فعالیت‌های مشکوک به قمار به‌منظور جلوگیری از گسترش آن.
این شش محور، در قالب برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تدوین شده‌اند تا بتوانند به شیوه‌ای جامع، تمام ابعاد مشکل قمار آنلاین را پوشش دهند.
تقسیم کار دستگاه‌های مسئول
در سند تصویب‌شده، دستگاه‌های مختلف دولتی و نهادهای مرتبط موظف شدند تا وظایف مشخصی را در اجرای برنامه عملیاتی به عهده بگیرند. از میان این دستگاه‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- دادستانی کل کشور: نظارت بر اجرای مقررات و پیگیری قانونی متخلفان.
- وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی: ارائه خدمات روانشناسی و درمان اعتیاد برای افرادی که دچار اثرات منفی قمار شده‌اند.
- سازمان بهزیستی و مراکز حمایتی: حمایت از خانواده‌های آسیب‌دیده و ارائه مشاوره‌های اجتماعی.
- مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه: ایفای نقش در آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی از طریق نهادهای دینی و مذهبی.
- صداوسیما و رسانه‌های دیجیتال: تولید و پخش محتوای آموزشی و فرهنگی با هدف کاهش تمایل به قمار آنلاین.
- قوه قضائیه و معاونت پیشگیری: طراحی چارچوب‌های نظارتی و قانونی برای کنترل و کاهش فعالیت‌های قمار در فضای مجازی.
- وزارت آموزش و وزارت صنعت، معدن و تجارت: همکاری در ارائه راهکارهای جایگزین برای جوانان و تنظیم بازارهای دیجیتال به نفع جامعه.
- وزارت فرهنگ و ارشاد و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی: حمایت از طرح‌های فرهنگی و اجتماعی که منجر به ارتقای سطح آگاهی عمومی می‌شوند.
پس از تصویب کلیات برنامه، تشکیل یک کارگروه تخصصی با حضور نمایندگان تمامی دستگاه‌های ذی‌ربط از جمله این نهادها صورت گرفت تا در مورد اولویت‌بندی اقدامات، تعیین مسئولیت‌ها و راهبری اجرای برنامه‌ها تصمیم‌گیری نمایند. این کارگروه موظف است در بازه‌های زمانی مشخص، گزارش‌های عملکردی خود را به مرکز ملی فضای مجازی ارسال کند تا روند اجرای طرح به دقت پایش و ارزیابی شود.
تحلیل ابعاد فرهنگی و اجتماعی قمار آنلاین
یکی از مهم‌ترین بخش‌های سند تصویب‌شده، تأکید بر ابعاد فرهنگی و اجتماعی پدیده قمار آنلاین است. پژوهش‌ها نشان می‌دهد که فعالیت‌های قمار آنلاین نه تنها به خروج ارز از کشور منجر می‌شود، بلکه باعث تضعیف ساختارهای اجتماعی و فرهنگی نیز می‌گردد. افراد جوان و خانواده‌های کم‌درآمد از آسیب‌های ناشی از اعتیاد به قمار شدیداً متأثر می‌شوند؛ این موضوع می‌تواند به افزایش بیکاری، افت سطح تحصیلات و حتی افت ارزش‌های اخلاقی در جامعه منجر شود.
با توجه به این نگرانی‌ها، برنامه عملیاتی جدید بر تقویت آگاهی و فرهنگ‌سازی در سطوح مختلف تأکید ویژه‌ای دارد. اجرای کمپین‌های فرهنگی در مدارس، دانشگاه‌ها، محل‌های کار و حتی در رسانه‌های اجتماعی می‌تواند باعث شود تا مخاطبان هدف، با پیام‌های مثبت و راهکارهای جایگزین برای مقابله با اعتیاد به قمار، آشنا شوند.
ابعاد اقتصادی و تأثیرات بر بازار ارز
قمار آنلاین یکی از عوامل مهم در خروج ارز از کشور به شمار می‌رود؛ برآوردها نشان می‌دهد که سالانه بیش از ۲۰ همت ارز از کشور خارج می‌شود که این امر علاوه بر ایجاد فشار بر اقتصاد ملی، موجب بروز اختلالات در بازار ارز نیز می‌گردد. با تصویب برنامه عملیاتی مقابله با قمار آنلاین، انتظار می‌رود که با کاهش فعالیت‌های قمار، میزان خروج ارز کاهش یابد و بدین ترتیب ثبات اقتصادی تقویت شود. این اقدام می‌تواند به بهبود شاخص‌های اقتصادی کشور و ایجاد اعتماد بیشتر در بازارهای مالی منجر شود.
نقش رسانه‌ها و فضای مجازی در اجرای برنامه
یکی دیگر از محورهای حیاتی این برنامه، همکاری نزدیک با رسانه‌ها و استفاده از فضای مجازی به عنوان ابزار اصلی آگاهی‌بخشی و فرهنگ‌سازی است. در جلسه تصویب، حضور نمایندگان صداوسیما و دیگر شبکه‌های خبری دیجیتال تأکید بر ضرورت تولید محتوای آموزشی و اطلاع‌رسانی داشت. این محتواها با هدف ارائه اطلاعات صحیح و علمی در مورد خطرات قمار آنلاین و راهکارهای مقابله با آن تولید می‌شوند تا از گسترش شایعات و اطلاعات نادرست جلوگیری شود.
فضای مجازی، به عنوان محیطی که بسیاری از جوانان و کاربران اینترنتی وقت خود را در آن صرف می‌کنند، می‌تواند به ابزاری قدرتمند در تغییر نگرش‌ها تبدیل شود. تولید محتوای متنوع شامل ویدئوها، پادکست‌ها، مقالات و کمپین‌های تعاملی، نقش مهمی در اطلاع‌رسانی موثر به مخاطبان دارد.
برنامه‌های کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت
سند تصویب‌شده برنامه‌های اجرایی را در سه سطح زمانی کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تعریف کرده است. برنامه‌های کوتاه‌مدت شامل اقدامات فوری نظیر راه‌اندازی کمپین‌های آگاهی‌بخشی و تنظیم چارچوب‌های نظارتی اولیه است. در سطح میان‌مدت، دستگاه‌های ذی‌ربط با ارائه راهکارهای جایگزین و تقویت زیرساخت‌های حمایتی سعی در کاهش اثرات قمار آنلاین خواهند داشت. در نهایت، برنامه‌های بلندمدت شامل تدوین سیاست‌های جامع اقتصادی و فرهنگی به منظور ایجاد تحول پایدار در فضای مجازی و کاهش تدریجی وابستگی به فعالیت‌های قمار است.
این برنامه‌های زمانی به دستگاه‌های مسئول کمک می‌کند تا بتوانند به صورت هماهنگ و هدفمند، نقشه راه مقابله با پدیده قمار آنلاین را اجرا کنند و از هر گونه خللی در روند اجرایی جلوگیری نمایند.
تصویب برنامه عملیاتی مقابله با قمار آنلاین توسط مرکز ملی فضای مجازی و کمیسیون عالی ارتقای تولید محتوای فضای مجازی کشور، گامی بلند در جهت مقابله با پدیده‌ای مضر و خروج ارز از کشور محسوب می‌شود. این طرح با درنظر گرفتن ابعاد فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، چارچوبی جامع برای پیشگیری و مقابله با قمار آنلاین ارائه می‌دهد و دستگاه‌های مختلف را ملزم به اجرای اقدامات مشخص می‌کند.
با تشکیل کارگروه تخصصی و نظارت دقیق بر اجرای برنامه‌های تعیین‌شده، انتظار می‌رود که در بلندمدت شاهد کاهش قابل توجه فعالیت‌های قمار آنلاین، کاهش خروج ارز و بهبود وضعیت اجتماعی و فرهنگی جامعه باشیم. از سوی دیگر، همکاری نزدیک دستگاه‌های دولتی، رسانه‌ها و نهادهای مدنی در این راستا می‌تواند به ایجاد یک فضای مجازی سالم و امن برای تمامی کاربران منجر شود.
این اقدام نه تنها به عنوان پاسخی به بحران‌های اقتصادی و اجتماعی موجود مطرح است، بلکه آینده‌ای نویدبخش را در جهت تثبیت ارزش‌های فرهنگی و ارتقای سطح آگاهی عمومی به ارمغان خواهد آورد. اجرای موفقیت‌آمیز این برنامه می‌تواند الگویی برای سایر کشورها و حوزه‌های مرتبط با مقابله با پدیده‌های مشابه باشد و نشان دهد که چگونه سیاست‌گذاری‌های دقیق و هماهنگ می‌تواند منجر به تحول در جامعه شود.
