با گذشت نزدیک به یک دهه از آغاز به کار اپراتورهای مجازی تلفن همراه (MVNO) در ایران، این اپراتورها همچنان نتوانسته‌اند سهم قابل‌توجهی از بازار را به دست آورند. این مسئله تنها به طراحی نادرست مدل کسب‌وکار محدود نمی‌شود؛ بلکه عوامل متعددی در این ناکامی نقش داشته‌اند.
نگاه رقابتی اپراتورهای میزبان
یکی از مهم‌ترین دلایل عدم موفقیت اپراتورهای مجازی، نگاه رقابتی اپراتورهای میزبان است. آرش کریم‌بیگی، مدیرعامل شاتل موبایل، معتقد است که اپراتورهای میزبان، اپراتورهای مجازی را رقیب خود می‌دانند، در حالی که این دیدگاه نادرست است. او اظهار داشت: «برخی از اپراتورها با اشتباه محاسباتی نتوانستند رشد کنند و برخی اپراتورهای میزبان، طبق مصوبه ۲۲۱۰ کمیسیون که باید شرایط اپراتورهای مجازی را در لایه رادیویی فراهم می‌کردند، درست فعالیت‌شان را پیش نبردند؛ زیرا اوایل فکر می‌کردند اپراتورهای مجازی رقیب‌شان هستند.»
تاخیر در صدور مجوزها و مشکلات اجرایی
یکی دیگر از عوامل مؤثر در عدم رشد اپراتورهای مجازی، تاخیر در صدور مجوزها و مشکلات اجرایی است. در حالی که بیش از ۵۰ شرکت متقاضی دریافت موافقت اولیه برای راه‌اندازی MVNO بودند، تنها ۱۹ شرکت این موافقت‌نامه را اخذ کردند و از میان آنها نیز فقط ۹ شرکت توانستند از سال ۹۶ تا امروز این پروانه را دریافت کنند. با این حال، از همان ۹ شرکت دارای پروانه نیز چند شرکت محدود همچنان فعالیت خود را ادامه می‌دهند.
عدم وجود معیارهای سنجش مشخص
نبود معیارهای سنجش مشخص برای ارزیابی عملکرد اپراتورهای مجازی نیز از دیگر دلایل عدم موفقیت آنهاست. کریم‌بیگی به نبود ساختار اعتبارسنجی مشخص اشاره کرده و می‌گوید: «اپراتورهای مجازی در سایر کشورها که به موفقیت دست پیدا کردند، با ارزش‌های خاص اعتباری توانستند اعتبار به دست بیاورند. در ایران ساختار اعتبارسنجی وجود ندارد. باید یک ساختار اعتبارسنجی مشخصی وجود داشته باشد که چرا یک کاربر سیم‌کارت اپراتور مجازی بخرد و چه متر و معیاری در این باره وجود دارد.»
لزوم ورود جدی‌تر رگولاتوری
به نظر می‌رسد یکی از بخش‌هایی که در این شرایط باید فضا را به سمت رشد هدایت کند، رگولاتوری است. کریم‌بیگی در این خصوص می‌گوید: «در موضوع محاسبه تعرفه عمده‌فروشی منصفانه، قرارداد و تعرفه خدمات با چالش مواجه هستیم؛ زیرا به تورم کمتر توجه می‌شود؛ اما بخش عمده‌ای از این چالش‌ها به ورود جدی‌تر رگولاتوری نیازمند است.»
عدم آشنایی کاربران با خدمات اپراتورهای مجازی
بسیاری از کاربران هنوز با مفهوم اپراتورهای مجازی آشنا نیستند و نمی‌دانند که این اپراتورها می‌توانند چه نوع خدماتی ارائه دهند. با وجود اینکه سال‌ها از صدور اولین پروانه اپراتور مجازی تلفن همراه در ایران می‌گذرد، اما بسیاری از اپراتورهای مجازی به حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل درآمده و دیگر خبری از فعالیت‌هایشان نیست.
در نهایت، به نظر می‌رسد که برای موفقیت اپراتورهای مجازی در ایران، نیاز به تغییر نگرش اپراتورهای میزبان، تسهیل فرآیندهای صدور مجوز، تعیین معیارهای سنجش عملکرد و آشنایی بیشتر کاربران با خدمات این اپراتورها وجود دارد.
