نخستین کتاب مجموعه قوانین کسب‌وکارهای اینترنتی با همکاری مشترک انجمن تجارت الکترونیک تهران، مرکز ملی فضای مجازی و همچنین مجموعه هزاردستان عصر روز چهارشنبه رونمایی شد. رئیس مرکز ملی فضای مجازی در این مراسم با بیان اینکه محدودسازی فضای مجازی ممکن نیست، انتشار چنین کتابی را در راستای بلوغ و آگاهی عمومی در این حوزه دانست. وی افزود برخلاف گذشته، اکنون باید به قوانین بلادرنگ اجتماعی توجه کرد و دیگر نمی‌توان قوانین را در اتاق‌های دربسته نوشت.
ابولحسن فیروزآبادی با تاکید بر اینکه افرادی که به دنبال محدودسازی فضای مجازی و محدودسازی اقتصاد دیجیتال باشند، در حقیقت منکر اصل ضرورت توسعه برای کشورها در صحنه رقابت جهانی هستند، گفت: صاحبان این تفکر در جهان امروز زیست نمی‌کنند و انزوا گرا هستند.
فیروزآبادی همچنین با اشاره به توسعه فضای مجازی گفت: «در چنین شرایطی هیچ قانون و مقرره‌ای بدون توافق فوری اجتماعی امکان‌پذیر نیست و این موضوع بر خلاف گذشته است. در گذشته قانون نوشته میشد و اشکالات آن به تدریج مشخص میشد، در دنیای امروز اما به دلیل تحولات اجتماعی و مشارکت جامعه در سیاسی و اجتماعی کشور جامعه اجازه چنین زمانی را نمی‌دهد و بلافاصله آن را به گفتمان می‌گذارند.»
او با بیان اینکه در دنیای امروز باید حتما در قوانین به توافق بلادرنگ اجتماعی توجه داشته باشیم، گفت: «نمی‌شود قوانین را پشت درهای بسته نوشت. به همین دلیل بحث حکمرانی مطرح شده و مورد توجه قرار گرفته است.»
مقررات زدایی اصلی ستودنی در دنیای امروز
فیروزآبادی با اشاره به اینکه بشر امروز پذیرفته اصل مقررات زدایی یک اصل ممدوح است، گفت: «این اصل با ضرورت و نیاز مقررات در فضای مجازی مقایرت دارد، از همین رو یکی از کارهایی که مرکز ملی فضای مجازی موظف به ایجاد تعادل بین نیاز به قانون و مقررات زدایی است.»
او با تاکید براینکه در فضای مجازی نیاز به اصول بسیار جدی حقوقی است، گفت: «بحث مالکیت معنوی، یکی از مباحثی است که همچنان به لحاظ حقوقی در کشور ساماندهی نشده است. همچنین بحث قانون دارایی‌های معنوی نیز نیازمند قانون‌گذاری است.»
او با اشاره به جریان مالکیت دارایی‌ها و داده‌های الکترونیکی و دیجیتالی گفت: «به رسمیت شناختن دارایی‌های معنوی که همچنان نظام بانکی کشور آن را نپذیرفته هم نیازمند قانون‌گذاری است. ما نیازمند قانون در حوزه بازارهای مالی، حریم خصوصی، قراردهای فضای مجازی و مواردی از این دست هستیم. توسعه مواردی از جمله تکنولوژی بلاکچین نیز این ضرورت را افزایش داده است.»
فیروزآبادی با تاکید بر اهمیت جریان قانون‌گذاری گفت: «متاسفانه در دنیا و نه فقط در ایران فهم اجتماعی از این تحولات از فهم سیاسی پیشی گرفته و از آنجایی که قانون‌گذاران معمولا فهم سیاسی دارند، یک نوع تاخر در عرصه قانون‌گذاری را شاهد هستیم.»
او با اشاره به قدیمی بودن قوانین کشور گفت: «البته اگر قانون تجارت الکترونیکی، همان سال‌های قبل تدوین نشده بود، حالا هم امکان تدوین آن فراهم نمی‌شد. نمونه آن را در مشکلات پیش روی طرح صیانت هم می‌توان دید.»
جامعه نسبت به قوانین حساس است
به گفته فیروزآبادی، جامعه امروز به سطحی از بلوغ رسیده که نسبت به قوانین واکنش نشان می‌دهد و این در حالی است که نظام قانون گذاری ما همچنان مبتنی بر قوانین پشت درهای بسته است.
فیروزآبادی با تاکید بر اینکه باید از بن‌بست این نوع از قانون‌گذاری خارج شویم، گفت: «انتشار کتاب‌هایی که روند قانونی را شفاف کنند به خروج از این بن‌بست کمک خواهند کرد. به هر روی آگاهی رسانی در این حوزه منجر به توسعه بیشتر آن خواهد بود.»
او با تشکر از شرکت هزاردستان و انجمن تجارت الکترونیک تهران، به ارائه پیشنهاداتی پرداخت و گفت: «میزان برندگی و اثرگذاری توصیه‌ها در غرب به مراتب از قانون هم بیشتر است. یا به عبارتی اثر بیرونی بیشتری دارد که در کشور ما نظم و نظام جدی نگرفته است. ورود به انتشار توصیه و توصیه‌گذاری کمک کننده است.»
در این روند به گفته فیروزآبادی جامعه خود به خود توصیه‌ها را انتخاب خواهد کرد و به آن عمل می‌کند. این روند منجر به این خواهد شد که جامعه به سادگی مسیر خود را پیدا کند.
رئیس مرکز ملی فضای مجازی با اشاره بر اهمیت به چالش و نقد کشیدن مجموعه سیاست‌ها قوانین و مقررات گفت: «من به عنوان فرد فعال در حوزه فضای مجازی کشور انتشار کتابی با چنین رویکردی را مثبت می‌دانم و امیدوارم با نقدهای سازنده این جریان به خوبی پیش برود.»
فیروزآبادی: درباره اهمیت فضای مجازی به وفاق رسیده‌ایم
او با تاکید بر اینکه در حال حاضر همگرایی و وفاق درباره اهمیت فضای مجازی در کشور وجود دارد، گفت: «فضای مجازی این امکان را به ما خواهد داد که بسیاری از جاماندگی‌ها جبران شود.»
فیروزآبادی با بیان چند انتقاد کوتاه از کتاب مجموعه قوانین کسب‌وکارهای اینترنتی، گفت: «سیاست‌ها مقدمات قوانین و مقررات هستند؛ با این وجود عبارت سیاست‌ها در عنوان کتاب بیان نشده است. این در حالی است که شورای عالی فضای مجازی سیاست‌گذار است و سیاست‌ها مقدمه قوانین هستند.»
او همچنین با اشاره به اینکه کسب‌وکارهای اینترنتی عبارت مصطلحی نیست، گفت: «عبارت درست در این جریان کسب‌وکارهای الکترونیکی یا تجارت الکترونیکی است.»
فیروزآبادی در نهایت کتاب مجموعه قوانین کسب‌وکارهای اینترنتی را تلاشی ستودنی در راستای افزایش بلوغ و دانش در این حوزه دانست و ابراز امیدواری کرد تا بیشتر شاهد چنین تلاش‌هایی باشیم.
