روز گدشته و پس از اعلام رسمی همکاری‌های ایران و روسیه، رفع فیلتر یاندکس، سرویس موتور جست‌وجوی معروف روسی در ایران کلید خورد.
به گزارش فاوا پرس، موتور جست‌وجوی روسی Yandex، به‌گواه آمار StatCounter، هم‌اکنون در رقابتی نزدیک با گوگل، محبوب‌ترین موتور جست‌وجوی روسیه به‌شمار می‌آید.
رفع فیلتر یاندکس در ایران
اولین بار نیست که از یاندکس و استفاده‌ی این موتور جست‌وجو در ایران خبری می‌رسد. وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات سال گذشته اعلام کرده بود که آبان سال ۱۳۹۴ وزرای ارتباطات دو کشور برای ایجاد دفتر موتور جست‌وجوی یاندکس در ایران و گسترش فعالیت تجاری ایران با یاندکس گفتگو کرده بودند تا بدین طریق از شرکت‌های آمریکایی رفع انحصار کنند؛ اما در آن زمان و یک روز پس از انتشار خبر، درحالی‌که هنوز وزیر روسیه در ایران بود، شرکت یاندکس خبر افتتاح دفتر در ایران را تکذیب کرد.
یاندکس هشتمین موتور جست‌وجوی جهان است و با وجود اینکه سرویس جستجوی گوگل در این کشور فیلتر نیست، مردم روسیه بیشتر تمایل دارند از یاندکس استفاده کنند. این موتور جستجو در حالی در ایران رفع فیلتر شده که از مدتی پیش کاربران ایرانی با محدودیت در موتور جست‌وجوی گوگل، فعال‌سازی اجباری SafeSearch در اینترنت موبایل مواجه شده‌اند.
رفع فیلتر یاندکس از همین حالا مورد توجه برخی از گروه‌ها قرار گرفته است. خبرگزاری فارس به‌تازگی در پست تلگرامی اخیرش، تفاوت نتایج را برای واژه Iran در دو «مرورگر» روسی و آمریکایی مقایسه کرد.
پس از این پست، محمدجواد آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات و فناوری اطلاعات نکاتی در مورد این موضوع نوشت. او به رفع فیلتر شدن این موتور جست‌وجو اشاره کرد و در ادامه گفت: آنچه تفاوت نتایج دو «مرورگر» نامیده شده، در واقع تفاوت نتایج دو موتور جست‌وجو است. آنچه به‌عنوان تفاوت ذکر شده، الزاماً ارتباطی با روسی یا آمریکایی بودن موتور جست‌وجو ندارد، اگر یاندکس نیز به‌طور گسترده مورد استفاده علاقه‌مندان به «Iran» قرار گیرد، احتمالاً نتایج مشابهی خواهد داشت.
پیشتر ماکسیم سوسلف، دیپلمات روسی در ایران با انتقاد از روند فیلترینگ در ایران اعلام کرده بود به جز یاندکس سایت وی‌کی (محبوب‌ترین شبکه اجتماعی در روسیه) نیز فیلتر شده است.
موتور جستجوی روسی یاندکس که از سال ۱۳۹۴ در ایران فیلتر شده بود و حالا مدتی است که رفع فیلتر یاندکس اجرایی شده و کاربران می‌توانند بدون ابزار‌های فیلترشکن از آن استفاده کنند.
این اقدام ظاهرا به تازگی و احتمالا همزمان با سفر وزیر ارتباطات به روسیه و انتشار خبر‌هایی مبنی بر همکاری ایران و روسیه در زمینه امنیت سایبری صورت گرفته است.
به نظر می‌رسد در هنگام سفر وزیر ارتباطات به روسیه و منتشر شدن اخباری مبنی برهمکاری ایران و روسیه در زمینه مسائل امنیت سایبری، یاندکس در ایران رفع فیلتر شده باشد.
تفاوت موتور جستجوی گوگل و یاندکس
روز گذشته، «خبرگزاری فارس» تصاویری از نتایج جستجوی تصاویر کلمه Iran را در موتور جستجوی گوگل و مرورگر یاندکس را منتشر کرد که اختلاف فاحشی با یکدیگر داشتند. این امر واکنش «محمد آذری جهرمی»، وزیر سابق ارتباطات را در پی داشته‌است.
آذری جهرمی، وزیر پیشین ارتباطات به بررسی علت تفاوت نتایج جستجو در این دو موتور جستجو پرداخته‌است.
براساس صحبت‌های جهرمی اختلاف نتایج جستجو به میزان استفاده کاربران از یک موتور جستجو بر می‌گردد. اگر موتور جستجوی یاندکس هم مورد اقبال کاربران ایرانی قرار بگیرد، نتایج جستجو یکسان خواهد بود. او در کانال تلگرامی خود چنین نوشته است: «آنچه تفاوت نتایج دو «مرورگر» نامیده‌می‌شود، در واقع تفاوت نتایج دو موتور جستجو است.»
یاندکس بزرگترین موتور مرورگر روسیه محسوب می‌شود. بر اساس آمار، یاندکس سهم ۴۸.۷۹ درصدی از بازار این کشور را دارد.
استفاده کشور‌های مختلف از موتور‌های جست‌وجوی بومی، مسئولان کشور را هم به آن واداشته که طی سال‌های گذشته بار‌ها و بار‌ها به فکر راه اندازی موتور جستجوی بومی بیفتند.
با وجود این در سال‌های گذشته، نمونه‌هایی مانند پارسی‌جو و یوز که هر کدام در برهه‌ای خبرساز و پرحاشیه بودند. آن‌ها نتوانستند به سهم قابل توجهی از جویش‌های روزانه کاربران ایرانی دست یابند و برخی از آن‌ها حتی تعطیل شده‌اند.
با این حال چندی پیش مرکز ملی فضای مجازی بار دیگر به لزوم طراحی و پیاده‌سازی موتور‌های جستجوی بومی و حتی مرورگر داخلی تاکید کرده‌است.
