دانشمندان مدعی یافتن نقطه شکافته شدن دریای سرخ توسط حضرت موسی (ع) شدند؛ کشف حوضچه‌های شور در خلیج عقبه موجبات بحث‌های فراوان را برانگیخت.
فاواپرس: در جریان یک کاوش علمی در اعماق دریای سرخ، تیمی از محققان موفق به کشف مجموعه‌ای از حوضچه‌های شور در عمقی حدود ۱۲۰۰ متری در خلیج عقبه شدند. این حوضچه‌های شور که به دلیل داشتن شوری بسیار بالاتر از آب‌های معمولی و فاقد اکسیژن هستند، هر موجود زنده‌ای را بلافاصله از بین می‌برند.
پژوهشگران معتقدند شرایط فوق‌العاده این محیط، مشابه شرایط پیچیده و اولیه دوران شکل‌گیری زمین است؛ شرایطی که ممکن است همان جایی باشد که حضرت موسی (ع) در آن آب را شکافت و بنی‌اسرائیل را به سرزمین موعود هدایت نمود.
۱. کاوش‌های علمی در اعماق دریای سرخ
با استفاده از وسیله نقلیه زیرآبی کنترل‌شده از راه دور (ROV) و پس از شش هفته کاوش مستمر، دانشمندان دانشگاه میامی موفق شدند تا مناطق ناشناخته‌ای از کف خلیج عقبه را بررسی کنند. پروفسور سام پورکیس که از این پروژه تحقیقاتی سخن گفته است، بیان کرد:
«ما بسیار خوش‌شانس بودیم؛ کشف این حوضچه‌ها در پنج دقیقه آخر از ده ساعت غواصی صورت گرفت.»
در این کاوش، وسیله نقلیه در دقایق پایانی مشاهده کرد که کف دریا کاملاً خالی از موجودیت است و پوشیده از لایه‌ای ضخیم از گل می‌باشد. این مشاهده محققان را به سمت وجود حوضچه‌های شور هدایت کرد که بعدها با دقت بررسی شدند.
۲. ویژگی‌های منحصربه‌فرد حوضچه‌های شور
حوضچه‌های شور کشف‌شده در خلیج عقبه دارای ویژگی‌های ویژه‌ای هستند:
- شوری بی‌سابقه: این حوضچه‌ها دارای میزان شوری بسیار بالاتری نسبت به آب‌های عادی دریا هستند.
- فاقد اکسیژن: به دلیل عدم وجود اکسیژن، هر موجود زنده‌ای که وارد این محیط شود، بلافاصله نابود می‌شود.
- ذخیره‌سازی رسوبات: به عنوان مخازن ژئولوژیکی، این حوضچه‌ها تاریخچه رویدادهای اقلیمی و تکتونیکی منطقه از جمله زلزله‌ها، سونامی‌ها و سیلاب‌های ناگهانی را در خود نگه داشته‌اند.
تیم تحقیقاتی اعلام کرده است که تاکنون تنها حدود ۴۰ مورد از حوضچه‌های مشابه در مناطق مختلفی از جمله دریای سرخ، دریای مدیترانه و خلیج جدید آمریکا کشف شده است. این یافته‌ها نقش مهمی در بازنگری در تاریخچه زمین و بررسی رویدادهای اقلیمی گذشته دارند.
۳. ارتباط احتمالی با داستان شکافتن آب توسط حضرت موسی (ع)
یکی از جنجالی‌ترین جنبه‌های این کشف، ارتباط احتمالی آن با داستان مقدس شکافتن دریای سرخ توسط حضرت موسی (ع) است. محققان معتقدند که حوضچه‌های شور یافته، به نام «نیوم» شناخته می‌شوند و ممکن است همان نقطه‌ای از دریای سرخ باشند که در آن آب شکافته شده و بنی‌اسرائیل به سرزمین موعود هدایت گردیده‌اند. این نظریه بر اساس ویژگی‌های ژئولوژیکی منحصربه‌فرد خلیج عقبه ارائه شده است:
- عمق و وسعت بیشتر: خلیج عقبه به دلیل عمق و وسعت بالا نسبت به سایر نقاط دریای سرخ، می‌تواند زمینه‌ساز رویدادهای فوق‌العاده‌ای بوده باشد.
- فعالیت‌های آتشفشانی و تغییرات دمایی: ویژگی‌های منحصر به‌فرد این منطقه شامل فعالیت‌های آتشفشانی و تغییرات دمای غیرمعمول در اعماق، آن را به منطقه‌ای مرموز و جذاب برای بررسی‌های ژئولوژیکی تبدیل کرده است.
- موقعیت جغرافیایی: خلیج عقبه، که شبه‌جزیره سینا در مصر را از عربستان سعودی جدا می‌کند، به‌عنوان یکی از نقاط استراتژیک جغرافیایی مورد توجه کارشناسان قرار دارد و برخی معتقدند که این همان نقطه‌ای است که در آن روایات مذهبی از شکافتن آب سخن می‌گویند.
۴. یافته‌های زیست‌شناختی و تأثیرات بر درک حیات اولیه
با وجود شرایط غیرقابل تحمل حوضچه‌های شور برای اکثر موجودات زنده، تیم تحقیقاتی موفق به مشاهده موجودات تک‌سلولی پروکاریوتی شده است. این میکروارگانیسم‌ها، که از نمونه‌های میکروب‌های اکستریموفیل محسوب می‌شوند، توانسته‌اند در شرایط بسیار سخت شامل دما، فشار بالا، شوری بیش از حد، اسیدیته و تشعشعات شدید زنده بمانند. همچنین، پژوهشگران با کشف باکتری‌های کاهنده سولفات، مشاهده کردند که این موجودات قادرند میزان سولفات موجود در خلیج عقبه را به حدی کاهش دهند که نسبت سولفات به کلرید در حوضچه‌های شور به کمترین مقدار ثبت‌شده در منطقه برسد. این یافته‌ها نشان می‌دهد که باکتری‌های مذکور نقش مهمی در تغییر ترکیبات شیمیایی آب ایفا می‌کنند.
با وجود اینکه اکثر موجودات وارد حوضچه‌های شور نمی‌شوند و در لحظه نابود می‌گردند، منابع غذایی تولیدشده توسط باکتری‌ها باعث حضور موجودات دیگری نظیر مارماهی‌ها، میگوها و نرم‌تنان در اطراف این حوضچه‌ها شده است. پژوهشگران معتقدند که مطالعه این اکوسیستم‌های منحصر به‌فرد می‌تواند سرنخ‌هایی از چگونگی ظهور حیات در سیارات دیگر را نیز ارائه دهد.
پروفسور پورکیس به مجله «لایو ساینس» اظهار داشت:
«برداشت کنونی ما این است که حیات در اعماق دریا در شرایط بدون اکسیژن به وجود آمده است و به احتمال زیاد این شرایط، دلیل اصلی شکل‌گیری حیات بوده‌اند.»
۵. برداشت‌های ژئولوژیکی و تاریخچه رویدادهای اقلیمی
تیم تحقیقاتی نمونه‌هایی از هسته‌های رسوبی حوضچه‌ها را برداشت کرده است که نشان‌دهنده رکورد پیوسته بارش‌ها و رویدادهای اقلیمی در این منطقه به مدت بیش از ۱۰۰۰ سال است. این نمونه‌ها حاوی اطلاعاتی از:
- زلزله‌ها و سونامی‌ها: داده‌هایی که نشان می‌دهد سونامی‌ها تقریباً هر ۱۰۰ سال یک‌بار و سیلاب‌ها هر ۲۵ سال یک‌بار رخ می‌دهند.
- تاریخچه رسوبات: رسوب‌های دست‌نخورده در حوضچه‌ها، آینه‌ای از رویدادهای اقلیمی و تکتونیکی گذشته را به نمایش می‌گذارند.
این یافته‌ها می‌تواند به دانشمندان کمک کند تا روند تغییرات اقلیمی و زمین‌ساختی منطقه را بهتر درک کنند و حتی به بازسازی تاریخچه زمین در دوران اولیه بپردازند.
۶. پیامدها و چشم‌اندازهای آینده
کشف این حوضچه‌های شور و بررسی شرایط منحصر به‌فرد آن‌ها، نه تنها برای دانشمندان زمین‌شناسی و زیست‌شناسی اهمیت دارد، بلکه می‌تواند افق‌های جدیدی در زمینه مطالعه حیات اولیه و حتی حیات در سیارات دیگر بگشاید. پژوهشگران معتقدند که شرایطی که در این حوضچه‌ها مشاهده می‌شود، مشابه محیط‌هایی است که احتمالاً در زمان‌های بسیار اولیه زمین وجود داشته و می‌تواند به بررسی چگونگی ظهور و تکامل حیات کمک کند.
با توجه به یافته‌های این کاوش، انتظار می‌رود که تحقیقات بیشتر در این حوزه بتواند به کشف نکات جدیدی از تاریخچه زمین و ارتباط احتمالی آن با روایات مذهبی منجر شود. این یافته‌ها همچنین می‌تواند تأثیرات عمیقی بر درک ما از چگونگی ظهور حیات در شرایط بدون اکسیژن داشته باشد.
نتیجه‌گیری
کشف حوضچه‌های شور در عمق خلیج عقبه، که شرایط آن‌ها با محیط‌های اولیه زمین مشابهت دارد، موجبات توجه و بحث‌های فراوانی را به همراه داشته است. تیم تحقیقاتی دانشگاه میامی با استفاده از فناوری‌های پیشرفته زیرآبی، نه تنها محیط‌های مرموزی را بررسی کرد بلکه با برداشت نمونه‌های رسوبی، سرنخ‌هایی از رویدادهای اقلیمی و تکتونیکی هزاران ساله را نیز کشف نمود.
از سوی دیگر، ارتباط احتمالی این نقطه با داستان شکافتن دریای سرخ توسط حضرت موسی (ع) موضوعی است که می‌تواند در مطالعات تاریخی و مذهبی نیز موجبات گفتگو را فراهم آورد. این یافته‌ها نه تنها به بازنگری در تاریخ زمین کمک می‌کنند، بلکه افق‌های نوینی را در مطالعه حیات اولیه و حتی امکان حیات در سایر سیارات بگشایند.
