مدتی است که شهرهای مختلف کشورمان به دلیل مصرف قابل توجه انرژی برق، با چالش قطعیِ دوره‌ای و نوبتیِ برق رو به رو شده‌اند. این مساله در نوع خود اعتراض هایی را برانگیخته است و عده ای معتقدند، علت اصلی کمبود برق در برهه زمانی کنونی، فعالیت قابل توجه ماشین های استخراج(ماینینگ) بیت کوین در کشورمان است که موجب شده در سال جاری، ایران بسیار زودتر از پیش بینی های قبلی، با چالش کمبود برق رو به رو شود.
بر اساس برخی گزارش‌ها، حدودا ۴.۵ درصد از کل استخراج رمز ارز بیت کوین در جهان، در کشورمان ایران انجام می شود. از طرفی، برخی ارزیابی ها تخمین زده اند که حدودا ۱۲ میلیون ایرانی به نوعی وارد بازار رمز ارزها شده اند که بخشی از آن ها، چه به صورت قانونی و چه غیرقانونی، اقدام به استفاده از شبکه برق کشور جهت استخراج رمز ارز بیت کوین می کنند.
در این راستا، مدیر عامل شرکت توانیر “محمد حسن متولی زاده” به تازگی در موضع گیری گفته است: “در برهه کنونی، استخراج رمز ارز در ایران، معادل مصرف برق دو میلیون خانوار ایرانی(یا معادل مصرف بیش از هفت استان کشور) انرژیِ برق مصرف می کند”. وی در ادامه می گوید: “در شرایط فعلی، حدودا دو هزار مگاوات از برق کشور برای تولید رمز ارز استفاده می شود”.
مسائلی از این نوع سبب شده اند تا همانطور که پیشتر نیز گفته شد، بساری از منتقدان، انگشت اتهام در مورد قطعی های مکرر برق در روزهای اخیر را به سمت استفاده قابل توجهِ مراکز استخراج رمز ارز در کشورمان بگیرند و آن ها را متهمان اصلی در این رابطه معرفی کنند.
با این همه، نکته اساسی در این میان این است که اساسا مصرف قابل توجه برق جهت استخراج رمز ارزها و به طور خاص بیت کوین، نه فقط یک دغدغه در ایران، بلکه دغدغه‌ای در سطح جهانی است. در این راستا، “دانشگاه کمبریج بریتانیا” در پژوهشی اعلام کرده: “فرآیند استخراج رمز ارز بیت کوین(در سطح جهان)، انرزی برقی به میزان ۱۲۱.۳۶ تراوات بر ساعت مصرف می کند”. در ماه های اخیر، افزایش قابل توجه قیمت رمز ارزها مخصوصا رمز ارز بیت کوین نیز موجب شده تا بسیاری نسبت به فعال سازی ِ هر چه بیشتر ماشین‌های استخراج رمز ارز، اقدام کنند. امری که بدون تردید مصرف برق در راستای استخراج رمز ارزها را بیش از پیش افزایش می دهد.
بر اساس بسیاری از ارزیابی های بین المللی، میزان مصرف برق از سوی رمز ارز بیت کوین، از بسیاری از کشورهای جهان بیشتر است. در این راستا، دانشگاه کمبریج در یکی از پروژه های مطالعاتی خود تاکید می‌کند که استخراج بیت کوین، میزان مصرف انرژی برق بیشتر از کل مصرف کشور آرژانتین را می طلبد.
* میزان مصرف برق بیت کوین در مقایسه با برخی از کشورهای اروپایی (مصرف برقِ استخراج بیت کوین، از مصرف برق کشورهایی اروپایی نظیر سوئد، اوکراین و نروژ، بیشتر است). منبع: فایننشیال تایمز
برای استخراج بیت کوین، کامپیوترهای تخصصی به شبکه رمز ارزها متصل می شوند. آن ها وظیفه دارند تا معاملات و تبادلات میان انسان ها را که نسبت به ارسال و دریافت بیت کوین اقدام می کنند، مورد تایید قرار دهند. این فرآیند دربرگیرنده حل معادلاتی خاص است که از امکان هرگونه تقلب جلوگیری می کند. در این فرآیند، به عنوان پاداش، استخراج کنندگان به صورت گهگاه، مقادیر کمی بیت کوین را به عنوان پاداش دریافت می کنند. مساله ای که تا حد زیادی شبیه به نوعی بخت آزمایی(لاتاری) است.
در این راستا، افراد برای اینکه منافع خود را در بحث استخراج بیت کوین افزایش دهند، تعداد زیادی از ماینرها(استخراج کنندگان رمزارز) را نصب کرده و آن ها را به شبکه رمزارزها متصل می‌کنند. حتی در برخی موارد آن ها اقدام به راه اندازی “مزارع استخراج رمز ارز” می کنند.
مصرف بالای برق بیت کوین تا حد زیادی به این دلیل است که کامپیوترهایِ استخراج رمز ارزها، بایستی کم و بیش به طور مداوم کار کنند و یکسری از معادلات(در چهارچوب رمز ارزها) را حل کنند.
جدای از همه این ها، مصرف بالای انرژیِ برق بیت کوین(به طور خاص با توجه به مصرف قابل توجه سوخت‌های فسیلی که برای تولید انرژی برق مورد استفاده قرار می گیرند)، بسیاری از نهادهای مرتبط با حراست از محیط زیست و مقابله با تغییرت حاد آب و هوایی را بر آن داشته تا در برابر این رمز ارز و توسعه و گسترش آن موضع گیری کنند. در این راستا، اخیرا “نشریه فایننشیال تایمز” با استناد به مطالعات بین‌المللی اعلام کرده: “بیت کوین به تنهایی قادر است درجه حرارت کره زمین را تا دو درجه سانتیگراد در سه دهه آتی افزایش دهد”. “ایلان ماسک” رئیس کمپانی خودروسازی “تسلا” نیز که پیشتر حمایت های قابل توجهی را از رمز ارز بیت موین انجام داده بود و حتی از فروش خودروهای شرکت خود از طریق ارائه رمز ارز بیت کوین خبر داده بود، به تازگی در موضع گیری حمایت خود را از این رمز ارز، به دلیل آسیب‌های زیست محیطی استخراج آن کنار گذاشت و اعلام کرد که دیگر، فروش خودروهای تسلا با بیت کوین انجام نمی شود و شرکت تسلا نیز قصد دارد کلیه بیت کوین های موجود خود را بفروشد.
به طور کلی، عدم طرح و برنامه مشخص در مورد مدیریت مصرف انرژی برق در استخراج رمزارز بیت کوین و دیگر رمز ارزها، در آینده نزدیک، چالش هایی ورای قطعی دوره ای برق را ایجاد خواهد کرد. اضافه بر این، در نظر گرفتن آسیب‌های زیست محیطی فرآیند استخراج بیت کوین نیز از اهمیت قابل توجهی برخوردار است زیرا بی توجهی به این مساله، می تواند خسارت های زیادی را برای بشریت، مخصوصا در بحث تغییرات آب و هوایی به دنبال داشته باشد و در نهایت، به تامین منافع عده ای محدود به هزینه کلیت جامعه بشری ختم شود.
