به گزارش فاواپرس، درحالی که بانکهای مرکزی در سراسر جهان به دلیل همهگیر شدن ویروس کرونا نرخ بهره را به صفر میرسانند و اقدامات جدی علیه رکود اقتصادی اتخاذ میکنند، بانک مرکزی چین در حال تسریع در روند عرضه ارز دیجیتال ملی این کشور است. چین بیشازپیش در حال تبدیلشدن به یک جامعه بدون پول نقد است. طبق گزارش شرکت تحقیقاتی Analysys در سهماهه اول سال ۲۰۲۰ اپلیکیشنهای پرداخت حدود ۵۳ تریلیون یوان از تراکنشهای مالی در چین را پردازش کردهاند.
هرچند هنوز تاریخ مشخصی برای راهاندازی ارز دیجیتال ملی این کشور وجود ندارد اما بانک مرکزی چین (PBOC) احتمالاً اولین بانک مرکزی خواهد بود که نسخه دیجیتالی ارز خود (یوان) را صادر میکند. در سال ۲۰۲۰ چندین آزمایش در شهرهای مختلف چین بهواسطه برخی کیفپولهای الکترونیکی و اپلیکیشنهای آنلاین صورت گرفت.
زمانی که فیسبوک اعلام کرد که میخواهد ارز دیجیتال خود، لیبرا را عرضه کند، PBOC به کارش سرعت بخشید؛ فیسبوک میخواست لیبرا را به بیش از ۲ میلیارد کاربر خود عرضه کند که این باعث وحشت بانکهای سراسر دنیا ازجمله چین میشد. چینیها متوجه شدند که لیبرا میتواند باعث برتری سیستم اقتصادی آمریکا در فضای ارز دیجیتال شود و به تسلط اقتصادی بیشتر آمریکا کمک کند.
دیجیتالیشدن یوان امکان انجام تسویههای بینالمللی با قابلیت پایش سریع با استفاده از این ارز را فراهم میکند و محبوبیت آن در میان تاجران بینالمللی را افزایش میدهد.
این پروژه توسط مدیرعامل سابق PBOC، ژو شیائوچان آغاز شد. هدف او این بود که نگذارد چین روزی به پذیرش استانداردی همچون بیتکوین که توسط دیگران طراحی و کنترل میشود مجبور شود. او در مصاحبهای اظهار داشت: «چین امیدوار است که مصرفکنندگان و بازرگانان خارج از کشور را ترغیب کند که درنهایت پرداختهایی را که با یوان دیجیتال انجام میگیرد، بپذیرند. چین از واکنش منفی شدید قانونگذاران و دولتها نسبت به لیبرا از زمانی که برای اولین بار در سال ۲۰۱۹ پیشنهاد شد، درس گرفته است.»
رمزارزهای موجود در بازار غیرمتمرکز هستند یعنی اقتصاد و عرضه آنها توسط یک نهاد خاص کنترل نمیشود اما یوان دیجیتال کاملاً تحت کنترل دولت چین خواهد بود.
این ارز دیجیتال به دولت چین امکان میدهد بهصورت بهتر جریان پول موجود در اقتصاد خود را کنترل کند و برنامهریزیهای بهتری صورت دهد. یوان دیجیتال به چین امکان میدهد که جمعیت unbanked (خانوارهایی که هیچ حساب پسانداز یا جاری ندارند) خود را به اقتصاد اصلی وارد کند. چین بزرگترین جمعیت افراد فاقد دسترسی به یک بانک را دارد و یک ارز دیجیتال تعداد زیادی از آنها را قادر میسازد که بدون دسترسی به محصولات و زیرساختهای بانکی گسترده به اقتصاد اصلی دسترسی داشته باشند.
چین و رویای یوان جهانی
یوان دیجیتال میتواند کمک کند یوان به یک ارز ذخیره بینالمللی تبدیل شود. پس از بحران مالی سال ۲۰۰۸، بانکداران و اقتصاددانان بینالمللی در مورد امکان جایگزین کردن دلار آمریکا برای تجارت بینالمللی پیشنهادهای زیادی را مطرح کردهاند.
پکن مدتهاست که میخواهد جایگاه یوان در سیستم مالی جهانی را تقویت کند اما دلار آمریکا ۸۸.۳ درصد و یوان تنها ۴ درصد از تسویههای بینالمللی را تشکیل میدهد. برخی کارشناسان اعتقاد دارند به لحاظ تئوری، اگر تعداد زیادی از کشورها یوان دیجیتال را برای تراکنشهای پرداخت بینالمللی به کار بگیرند ممکن است روزی سلطه دلار آمریکا به چالش کشیده شود. ازآنجاکه یوان دیجیتال تفاوت کمی با خود یوان دارد، بهخودیخود نمیتواند نقش یوان را در امور مالی بینالمللی بالا ببرد. اگر بناست یوان دیجیتال در معادلات بینالمللی نقش بزرگتری ایفا کند، باید تغییرات گستردهای در سیستم مالی این کشور ایجاد شود.
اخیراً سوئیفت و بانک مرکزی چین موافقتنامهای را به امضا رساندند که در آن قرار است دو طرف با یکدیگر در راستای افزایش استفاده از سطح یوان در جهان همکاری کرده و زمینه را برای ورود یوان دیجیتال به نظام مالی مهیا کنند.
یوان دیجیتال چطور عمل خواهد کرد
بنا به گفته مقامات چینی، این ارز دیجیتال اینگونه عمل خواهد کرد: مصرفکنندگان و کسبوکارها روی تلفنهای همراه خود یک کیف پول دیجیتال را دانلود میکنند و در آن از طریق حساب خود در یک بانک تجاری پول واریز میکنند. سپس آنها از این پول همچون پول نقد برای انجام پرداختها یا دریافت پول بهطور مستقیم از هر فردی که یک کیف پول دیجیتال دارد استفاده میکنند.
این کیف پول دیجیتال احتمالاً قابلیتهایی داشته باشد که به مردم اجازه میدهد بابت چیزهایی مانند خدمات خرید مایحتاج ضروری، پرداخت کرایه حملونقل عمومی و همینطور در حوزههایی مانند بازرگانی الکترونیکی و سرمایهگذاری از آن استفاده کنند. هنوز هیچ دلیل واضحی برای این ارائه نشده که چرا یوان دیجیتال و سرویسهایی مانند Alipay و WeChat Pay که همین حالا خدماتی مشابه ارائه میکنند و عمیقاً با شبکههای اجتماعی درآمیختهاند، قادر به همزیستی با یکدیگر نیستند.
اخیراً اموایبانک و ویبانک، بانکهای آنلاین تحت حمایت آنت گروپ و تنسنت اعلام کردند که به برنامه آزمایش یوان دیجیتال پیوستهاند و کیف پولهای دیجیتال این دو بانک خصوصی به اپلیکیشن یوان دیجیتال چین اضافه خواهد شد. این در حالی است که این برنامه آزمایشی تا به امروز عمدتاً تنها ۶ بانک دولتی را شامل میشد.
حریم خصوصی؛ مساله اصلی
یکی از ویژگیهای ارز دیجیتال، ناشناس بودن در زمان پرداخت است. حتی دولت چین درباره این ارز دیجیتال ادعا کرده که ناشناس باقی میمانید؛ اما در یک سند بایگانیشده در سال ۲۰۱۷، روشهای ردیابی و پیگیری این ارز دیجیتال ملی را نشان میدهد!
افراد عادی متوجه نمیشوند که مردم در کجا پولشان را خرج میکنند، اما این اطلاعات در PBOC به شکل گستردهای نمایش داده میشود و مقامات بانک مرکزی چین نام آن را «ناشناسیِ قابلکنترل» گذاشتهاند! مقامات چین معتقدند که کنترل و ردیابی تراکنشها بهمنظور مبارزه با پولشویی، فرار مالیاتی و کمک مالی به تروریسم انجام میشود.
برخی کارشناسان اعتقاد دارند که سطح ایمنی یوان دیجیتال بسیار بالاست چراکه این رمزارز طوری طراحی خواهد شد که ارزشی مشابه هر رنمینبی معمولی داشته باشد؛ بنابراین نباید زیاد نگران نوسانات قیمتی آن بود.
بانک مرکزی چین در جدیدترین اقدام خود برای آزمایش یوان دیجیتال اعلام کرد ارز دیجیتال رسمی این کشور را در شهر چنگدو توزیع خواهد کرد. در آزمایش قبلی که در شهر پکن انجام شد ۱.۵ میلیون دلار ارز دیجیتال بین ۵۰ هزار متقاضی تقسیم شده بود. روند آزمایش ارز دیجیتال بومی کشور چین ابتدا در چند شهر ازجمله شنژن، شانگهای، سوژو بهصورت بسیار محدود آغاز شد و پسازآن شهرهای دیگر چین نیز به این کمپین پیوستند.
درمجموع باید گفت احتمالاً شاهد تأثیرات آنی یوان دیجیتال بر اقتصاد چین نباشیم. ازآنجاییکه یوان دیجیتال بهعنوان جایگزینی برای پول نقد طراحی شده، تأثیری بزرگ روی منابع پولی نمیگذارد و بنابراین تأثیرش روی قوانین پولی نیز خنثی خواهد بود.
تحلیلگران بر این باور هستند که ارز دیجیتال ملی چین در آینده نزدیک رونمایی میشود و دولتمردان چینی درصدد هستند تا از آن بهعنوان هموارکننده مسیر و یک پایه و اساس محکم برای راهاندازی پروژههای بزرگتر در آیندهای نهچندان دور استفاده کنند.