نوزدهم فروردین ماه سال جاری کلاب هاوس شبکه اجتماعی بر پایه صوت که از طرف کاربران و سیاستمدارن مورد توجه قرار گرفته بود دچار اختلال و در نهایت فیلتر از طرف اپراتورهای موبایل کشور شد.
در آن زمان با وجود اینکه همیشه منبع فیلترینگ سرویسها مشخص است، نهادی که دستور به فیلتر این سرویس داده بود مشخص نشد. کلاب هاوس در حالی فیلتر شد که دادستان کل کشور و وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات دولت دوازدهم در گفتوگوهایی جداگانه اعلام کرده بودند که هیچ صحبتی از فیلتر این شبکه اجتماعی نیست. همچنین یک منبع آگاه در وزارت ارتباطات گفته بود که هیچ دستور قضایی رسمی برای فیلتر کلاب هاوس دریافت نشده و این اختلال هم عادی به نظر نمیرسد.
بعد از این اتفاق سازمان تنظیم مقررات با ارسال نامهای به دو اپراتور همراه کشور و مخابرات ایران، ۲۴ ساعت به آنها فرصت داد تا اختلال ایجاد شده روی شبکه اجتماعی کلاب هاوس را برطرف کنند. در این نامه، اختلال ایجاد شده در این شبکه مشهود اعلام شده بود.
در این نامه به این اپراتورها برای اختلال در سیستم IP کشور روی شبکه کلاب هاوس اخطار داده شده است. در این هشدار به ماده ۷۳۷ قانون مجازات اسلامی که ایجاد اختلال در ارتباطات را جرمانگاری کرده استناد شده است. همچنین در این نامه به بند ف ماده ۳ قانون وظایف و اختیارات وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات نیز استناد شده که براساس آن این وزارتخانه را طبق قانون مامور حراست و حفاظت از تبادل اطلاعات در شبکههای اطلاعرسانی تعیین کرده است.
در این نامه تأکید شده که در صورت استمرار این اختلال و با توجه به جمعآوری ادله فنی، گزارش رخداد جرم برای پیگیری قضایی به دادسرا ارائه و درخواست پیگرد قضایی آمران و عاملان این اختلال ثبت و پیگیری خواهد شد.
بعد از گذشت ۲۴ ساعت و عدم انجام اخطار وزارت ارتباطات به این سه اپراتور، جمال هادیان، رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاعرسانی وزارت ارتباطات در توئیتر خود از ثبت شکایت علیه مدیران عامل اپراتورها در دادستانی تهران خبر داده است.
در ادامه کشمکشها در این زمینه و ادامه داشتن فیلتر کلاب هاوس پای رئیس جمهوری دولت دوازدهم هم به ماجرا باز شد علی ربیعی، سخنگوی این دولت، از دستور رئیس جمهوری به وزارت ارتباطات برای شکایت از اختلالگران و حل مشکل شبکه اجتماعی کلاب هاوس خبر داد که این اخطار هم فایدهای نداشت.
در آخرین اقدام، هیات وزیران در مصوبهای به منظور حفظ حقوق شهروندان و کاربران برای جلوگیری از اختلال و انسداد در نرمافزارها یا وبگاهها که اواخر فروردینماه به تصویب رسیده بود، ۲ اردیبهشت به اپراتورهای کشور ابلاغ کرد. طبق این مصوبه که قرار بود شنبه ۵ اردیبهشت اجرایی شود، سازمان تنظیم مقررات طبق این مصوبه باید جزئیات اختلال ایجاد شده را روی سایت خود اطلاعرسانی میکرد.
مصوبه چه میگفت؟
در این مصوبه ابلاغ شده به اپراتورها که توسط هیات وزیران تصویب و با امضای اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیس جمهوری دولت دوازدخم به اپراتورها ابلاغ شده بود از سه بند مشخص تشکیل شده است.
در بند اول این مصوبه تأکید شده که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی موظف است با جمعآوری مستندات ظرف ۲۴ ساعت محدودیت، اختلال یا انسداد را به اپراتورها اعلام و همزمان مراتب محدودیت ، اختلال یا انسداد را در پایگاه اطلاعرسانی خود منتشر کند.
همچنین در بند دوم این مصوبه آمده است که در صورتی که اپراتورها ظرف ۲۴ ساعت از زمان اعلام رگولاتوری نسبت به رفع محدوددیت، اختلال یا انسداد اقدام نکنند، سازمان موظف است تا زمان رفع تخلف روزانه تا سقف ۵۰ میلیارد تومان اپراتورهای متخلف را جریمه کند. در این بند آمده است که اپراتور متخلف موظف است با اعلام به سازمان مبالغ جریمه را به حساب خزانهداری کل کشور واریز کند.
اما در بند سوم و در راهحل نهایی گفته شده است که در صورتی که پس از یک هفته از اعلام سازمان، اپراتورها بازهم نسبت به رفع محدودیت، اختلال یا انسداد اقدام نکرد، رگولاتوری مجاز است با رعایت وظایف و اختیارات مقرر در اساسنامه و دیگر قوانین و مقررات مربوط، علاوه بر جریمه تعیین شده این تصویب نامه، نسبت به تعلیق (لغو موقت) یا کاهش مدت اعتبار پروانه اپراتور حداکثر به مدت دو سال اقدام کند.
از توقف حکم توسط دیوان عدالت تا اجرای مجدد مصوبه
با وجود ارسال این مصوبه به اپراتورها، همراهاول، ایرانسل و مخابرات به آن عمل نکردند و حتی این اپراتورها برای اجرا نکردن این مصوبه به دیوان عدالت اداری شکایت کردند. در نهایت با توجه به زمان انتخابات و تغییر دولت دیوان عدالت اداری دستور به توقف موقت مصوبه دولت در مورد جریمه اپراتورها به خاطر اختلال در کلاب هاوس داد.
حالا با گذشت نزدیک به ۷ ماه مجمع دیوان عدالت اداری در نامهای با بررسی شکایتها و مصوبه جریمهای دولت برای اپراتورها، اعلام کرده است که این مصوبه دولت کاملا درست است و توقف موقت اجرای مصوبه هیات وزیران در اردیبهشت ما را متوقف کرده است.
مجمع دیوان عدالت اداری در نامهای که نام شاکیان آن ایرانسل و توسعه اعتماد مبین است تأکید کرده که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی میتواند طبق مصوبه دولت دوازدهم جریمههای تعیین شده را از اپراتورها به دلیل اختلالی که از فروردین ماه در کلاب هاوس ایجاد کردهاند دریافت کند.