به گزارش فاواپرس به نقل از دیلی‌میل، ممکن است به نظرتان بطری شامپو روش عجیب و حتی مسخره‌ای برای افزایش وزن به نظر برسد، اما طی یک مطالعه جدید مشخص شد که پلاستیک موجود در بطری‌های شامپو در واقع می‌تواند باعث بروز اضافه وزن در افراد شود. پس بی‌راه نخواهد بود اگر بگوییم که شامپو شما را چاق می‌کند!
حالا چرا بطری شامپو؟
شاید برای شما هم مثل ما جالب باشد اگر بدانید دانشمندان ۱۱ ماده شیمیایی را کشف کرده اند که می توانند بر متابولیسم ما تأثیر بگذارند. این مواد شیمیایی جزو مواد چاق کننده ای هستند که به افزایش وزن کمک کنند. مواد شیمیایی مزبور در محصولات روزمره ای مانند بطری نوشیدنی، اسفنج آشپزخانه و نرم کننده مو به کار رفته است.
محققان دانشگاه علم و صنعت نروژ ۳۴ محصول پلاستیکی مختلف را بررسی کردند تا ببینند حاوی کدام مواد شیمیایی هستند.
دانشمندان بیش از ۵۵ هزار عنصر شیمیایی مختلف را در محصولات آزمایش شده پیدا کردند. در این میان، ۶۲۹ ماده شناسایی شد که ۱۱ مورد از آنها به عنوان مواد شیمیایی مختل کننده متابولیسم شناخته می شوند.
مارتین واگنر، دانشیار دانشگاه علم و صنعت نروژ، گفت: «آزمایش‌های ما نشان می‌دهد که محصولات پلاستیکی معمولی حاوی ترکیبی از مواد هستند که می‌توانند عاملی مرتبط و دست کم گرفته‌شده برای اضافه وزن و چاقی باشند.»
مدت ها بود کارشناسان بر این باور بودند که بیشتر مواد شیمیایی پلاستیکی در این محصولات روزمره حفظ و باقی می مانند، اما تیم واگنر نشان داده است که تعداد زیادی از این مواد شیمیایی در شرایط دنیای واقعی، شسته و جدا می‌شوند.
به همین دلیل این امکان ایجاد می شود که مواد شیمیایی وارد بدن شوند.
پلاستیک؛ یکی از مواد چاق کننده
علاوه بر این، تحقیقات قبلی نشان داده است که برخی از پلاستیک‌ها حاوی مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز هستند که به نام «چاق کننده» یا ‘obesogens’ نیز شناخته می‌شوند، که ممکن است بر رشد و باروری ما تأثیر بگذارد.
با این حال، اکنون به نظر می رسد که این مواد نیز ممکن است در افزایش وزن مقصر باشند.
دلیل این امر این است که مواد شیمیایی موجود در یک سوم محصولات پلاستیکی مورد بررسی در مطالعه جدید به رشد سلول‌های چربی در آزمایش‌های آزمایشگاهی کمک می‌کنند.
مواد موجود در این محصولات سلول های پیش‌ساز را مجدداً برنامه ریزی کردند تا به سلول های چربی تبدیل شوند. این سلول ها به نوبه خود به سرعت تکثیر می شوند و چربی بیشتری انباشته می شود.
در حالی که برخی از محصولات پلاستیکی حاوی مواد مختل کننده متابولیسم شناخته شده بودند، برخی دیگر این گونه نبودند؛ با این حال آنها هنوز هم باعث رشد سلول های چربی می شوند.
به گفته محققان، مواد شیمیایی چاق کننده بدان معناست که پلاستیک ها حاوی مواد شیمیایی ناشناخته ای هستند که در نحوه ذخیره چربی بدن ما اختلال ایجاد می کنند.
مقصر کدام عنصر است؟
یوهانس ولکر، یکی از نویسندگان این مطالعه، می‌گوید: «احتمال زیادی وجود دارد که مظنون‌های معمول، مانند بیسفنول A، این اختلالات متابولیک را ایجاد نکنند.»
این بدان معناست که سایر مواد شیمیایی پلاستیکی غیر از آنهایی که قبلاً می‌دانیم می‌توانند به اضافه وزن و چاقی کمک کنند.
چاقی در برخی از شایع ترین علل مرگ و میر در جهان از جمله بیماری های قلبی عروقی و سرطان نقش دارد. اضافه وزن نیز مستعد ابتلا به عفونت های مختلف مانند اثرات کووید را افزایش می دهد. حدود دو میلیارد نفر در جهان اضافه وزن دارند و حدود ۶۵۰ میلیون نفر از آنها چاق طبقه بندی می شوند.
دلایل زیادی برای این وجود دارد، اما نویسندگان آخرین مطالعه می گویند که مواد شیمیایی پلاستیکی ممکن است عاملی باشد که قبلاً مورد توجه قرار نگرفته است.
این مواد شیمیایی شامل فتالات ها و بیسفنول ها هستند، اما تحقیقات جدید نشان می دهد که مواد بسیار بیشتری وجود دارند که این اثرات مشکل ساز را ایجاد می کنند.
فتالات ها و بیسفنول-A به دلیل اثرات بالقوه خود بر عملکردهای تولید مثلی، عصبی و ایمنی شناخته شده اند.
اما مطالعات حیوانی همچنین نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض برخی از آنها در سنین اولیه می تواند باعث افزایش وزن در مراحل بعدی زندگی شود.
برخی از تولیدکنندگان استفاده از EDCها را که به آنها «چاق کننده» نیز می‌گویند، در محصولات کاهش داده‌اند، اما بسیاری از آنها هنوز در کالاهای مصرفی رایج هستند.
نتیجه
شناسایی و درک سایر عوامل محیطی، به جز سبک زندگی، برای مدیریت چاقی بسیار مهم است. با توجه به اینکه سیستم غدد درون ریز اشتها، سیری، متابولیسم و وزن را کنترل می کند، قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مختل کننده غدد درون ریز یکی از این عوامل است.
این مطالعه در مجله فناوری و علوم محیطی ( Environmental Science & Technology ) منتشر شده است.
