پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلیک قرار است اینترنت نامحدود و پر سرعت را به سراسر جهان برسد، اما به نظر می‌رسد اکنون جامعه ستاره شناسان قصد دارد تا اتحاد بزرگی را برضد این پروژه سازماندهی کند.
پروژه اینترنت ماهواره‌ای استارلینک Starlink اگرچه می‌تواند تأثیری قابل توجه در فناوری اطلاعات و گردش آن ایجاد کند، اما از همان ابتدا با برخی مخالفت‌ها همراه شد. برخی از ستاره شناسان معتقد بودند که این پروژه می‌تواند شلوغی فضایی ایجاد کند و حتی برای فضانوردان خطر آفرین باشد، اما اکنون گروه دیگری از ستاره شناسان در حال تدارک اتحادیه‌ای برضد این پروژه هستند که هدف دیگری را دنبال می‌کند.
تعداد ماهواره‌های فعال در آسمان شب از سال ۲۰۱۹ بیش از دو برابر شده و از حدود ۲۲۰۰ عدد به ۵۰۰۰ عدد رسیده است. این افزایش قابل توجه بیشتر به دلیل برنامه استارلینک است که یک پروژه متعلق به شرکت SpaceX با هدف ارائه اینترنت در هر نقطه از جهان از طریق «مگا صورت فلکی» ماهواره‌ها می‌باشد.
از زمان شروع این پروژه، استارلینک بیش از ۲۰۰۰ ماهواره را به فضا پرتاب کرده است و هزاران ماهواره دیگر نیز باید به فضا ارسال شوند تا این برنامه به طور کامل عملیاتی شود. اما ایجاد چنین پوشش اینترنتی گسترده‌ای با یک نقطه ضعف فوق العاده همراه است و آن این است که رگه‌های نور بازتابنده توسط این ماهواره‌ها می‌تواند به معنای واقعی کلمه، ستاره شناسی از زمین را نابود کند.
اواخر هفته گذشته، اتحادیه بین‌المللی نجوم (IAU) از تأسیس یک مرکز کاملاً جدید برای متحد کردن ستاره‌شناسان برای محافظت از آسمان تاریک و آرام در برابر تداخل «صورت‌های فلکی ماهواره‌ای» خبر داد.
آلیس گورمن، باستان شناس فضایی دانشگاه فلیندرز در این خصوص به وبسایت ScienceAlert گفت: «من فکر می‌کنم این مسئله واقعاً مهمی است، زیرا پیش بینی می‌شود که تا پایان این دهه ۱۰۰۰۰۰ ماهواره جدید وارد آسمان شب شوند. مرکز IAU بسیار مهم است، زیرا می‌تواند اطلاعات و پاسخ‌های بین‌المللی را هماهنگ کند و صدای واحد قوی برای جامعه نجوم فراهم کند.»
نجوم نوری و رادیویی زمین پایه، برای کاوش در کیهان به چند شرط نیاز دارد. برای تلسکوپ‌های نوری، آسمان تاریک، دور از آلودگی نوری مصنوعی یا ماهواره‌های درخشانی که پرتو‌های خورشید را منعکس می‌کنند، لازم است. از سوی دیگر تلسکوپ‌های رادیویی نیاز به سکوت دارند.
به عنوان مثال، رصدخانه The Square Kilometer Array (SKA) – که یکی از میزبان‌های مشترک مرکز جدید IAU است- به طیف وسیعی از فرکانس‌های رادیویی گوش می‌دهد. اما استارلینک و دیگر صورت‌های فلکی اینترنت پهن باند نیز از فرکانس‌های رادیویی استفاده می‌کنند که برخی از آن‌ها در همان باند SKA هستند.
آلن دافی، ستاره شناس دانشگاه سوئینبرن، زمانی که اولین ماهواره استارلینک در سال ۲۰۱۹ پرتاب شد، به ScienceAlert گفت: «یک صورت فلکی کامل از ماهواره‌های استارلینک احتمالاً به معنای پایان کار تلسکوپ‌های رادیویی مایکروویو زمینی است که می‌توانند آسمان‌ها را برای اجسام رادیویی ضعیف اسکن کنند.
دومین متحد مرکز جدید IAU، بنیاد ملی علوم NOIRLab است که یک مرکز آمریکایی برای نجوم نوری زمینی محسوب می‌شود. گرد هم آمدن گروه‌های رصد نوری و رادیویی برای این هدف، تمرین امیدوارکننده‌ای است که گورمن آن را به جامعه نجومی تشبیه می‌کند که علیه یک پروژه نظامی به نام پروژه وست فورد در دهه ۱۹۶۰ متحد شدند.»
گورمن به ScienceAlert گفت: «ما اساساً به نبردی میان اپراتور‌های ماهواره‌ای تجاری و ستاره شناسان نگاه می‌کنیم. ما با این تبلغ روبرو هستیم که بدون این حجم از ماهواره ها، نیمی از جهان نعمت دسترسی به اینترنت را از دست خواهند داد. خب، این به سادگی درست نیست و مردم باید نسبت به لفاظی‌های پیرامون این موضوع انتقاد بیشتری نشان دهند.»
به هرحال، IAU هنوز کار‌های زیادی در پیش دارد. این مرکز تمرکز خود را بر توجه به صورت‌های فلکی ماهواره‌ای، بررسی نحوه حذف آن‌ها از تصاویر، تعامل با صنعت، و پیشنهاد تغییرات ماهواره‌ای که می‌تواند مسائل نجومی را محدود کند، برجسته کرده است.
رویکرد آخر می‌تواند بسیار مهم باشد، زیرا پروژه استارلینک چه بخواهیم و چه نخواهیم در حال حاضر وجود دارد و بسیاری از پروژه‌های دیگر مانند OneWeb و Project Kuiper آمازون نیز در حال توسعه هستند. علاوه بر اینکه به سادگی نمی‌توان جلوی این پیشرفت‌های جدید را گرفت، برای ستاره شناسان نیز مهم است که در حال حاضر نحوه تعامل با این ماهواره‌ها را بررسی کنند.
جسیکا وست، محقق ارشد امنیت فضایی در پروژه Ploughshares، گفت: «مسئله ماهواره‌ها در مقابل نجوم نیست، بلکه مسئله نیازها، علایق و ارزش‌های متفاوتی است که به فضای بیرونی و از جمله آن‌هایی که قدرت کمتری دارند، ربط پیدا می‌کند. این مستلزم گفت‌وگوی باز و اقدام هماهنگ و جمعی است. جامعه بین‌المللی نجوم به ما نشان می‌دهد که چگونه این کار را انجام دهیم و جهان نیز اعتماد می‌کند. این لحظه حیاتی برای اداره فعالیت‌های فضایی است.».
اما با وجود حداقل ۱۰۰۰۰۰ ماهواره در آینده نزدیک، گورمن هشدار می‌دهد که چنین شرایطی نه تنها بر ستاره شناسان، بلکه بر همه انسان‌ها تأثیر می‌گذارد. او گفت: «تصور کنید که به بیرون بروید، و نقاط نوری بیشتری در آسمان ببینید که نشان دهنده یک جسم ساخته شده توسط انسان است و نه ستاره‌ها یا سیارات. ما با ارسال این حجم از ماهواره به آسمان شب، یک روش اساساً انسانی برای تجربه جهان پیرامون را از بین می‌بریم.
ارتباط چشمی ما با ستاره و سیارات درخشان در آسمان، بخشی از هویتی انسانی و جایگاهی است که به عنوان یک موجود می‌شناسیم. این چیزی نیست که بتوان آن را ساده تلقی کرد، چیزی است که نیاز به تفکر دارد، به خصوص اگر غیرقابل برگشت باشد.»